Hệ thống máy soi container Hải quan Hải Phòng đang được chú trọng nâng cao công suất nhưng khi thực hiện lại vướng chuyện... ách tắc giao thông. Khi Luật Hải quan 2014 có hiệu lực (từ 1/1/2015), số lượng container phải soi chiếu được dự báo sẽ tăng “đột biến”, khiến nhiều DN tỏ ra lo lắng trước tình trạng ùn ứ, ách tắc cục bộ kéo dài.
Hiện nay, Hải quan Hải Phòng đang quản lí, sử dụng 2 hệ thống máy soi container, gồm: hệ thống cố định phục vụ soi chiếu cho tất cả các cảng ở Hải Phòng ( sử dụng từ tháng 5/2011) và hệ thống máy soi di động đặt tại cảng Green Port ( sử dụng từ tháng 3/2013).
Theo quy định tất cả container vào kiểm tra phải qua khu vực cân điện tử.
Vấn đề lớn nhất ảnh hưởng đến công suất soi chiếu lại chính là vị trí đặt máy soi, ảnh hưởng nghiêm trọng tới giao thông. Trung tâm máy soi container cố định của Hải quan Hải Phòng nằm trên trục giao thông huyết mạch ra vào các cảng, trong khi diện tích khu vực soi chiếu có hạn, nhiều lần đã xảy ra ách tắc. Sắp tới số lượng container phải kiểm tra qua máy soi tại Hải Phòng tăng lên nhiều, trung bình Trung tâm máy soi cố định soi chiếu khoảng 70 container/ngày. Nhưng những ngày gần đây soi chiếu tăng lên hơn 100 container/ ngày.Trong khi có hơn ½ hàng hóa xuất nhập của Hải Phòng đều ở cảng Đình Vũ, thì máy soi lại được đặt tại đường Nguyễn Bỉnh Khiêm - cách cảng Đình Vũ... 3km mà con đường này vốn là con đường thường xuyên... tắc. Ông Nguyễn Ngọc Khánh - Trưởng phòng Quản lý rủi ro - Cục Hải quan TP Hải Phòng cho biết: Để giảm tải lượng xe vào khu vực máy soi này, Phòng Quản lí rủi ro đã báo cáo lãnh đạo Cục Hải quan Hải Phòng tăng cường các biện pháp kiểm tra thực tế bằng thủ công, tuy nhiên đây chỉ là biện pháp tình thế tạm thời...
Theo quy định tất cả container vào kiểm tra phải qua khu vực cân điện tử. Đây cũng là một trong những nguyên nhân gây ách tắc trầm trọng tại khu vực cổng vào trạm cân. Việc đặt hệ thống máy soi di động tại cảng Green Port cũng phát sinh bất cập do lưu lượng hàng hóa XNK tại cảng này không lớn...Tất cả những bất cập này đã được Cục Hải Quan Hải Phòng kiến nghị về Tổng cục Hải Quan đểcó biện phápkịp thời tháo gỡ. Một tin vui là năm 2015, Cục Hải Quan Hải Phòng tiếp tục được bố trí thêm 2 máy soi container di động tại khu vực cảng Đình Vũ và Nam Hải. Như vậy, các DN kỳ vọng về lâu dài thì tình trạng ùn tắc giao thông sẽ được hạn chế, và công suất vận hành hệ thống máy soi sẽ được nâng cao.
Việc đưa vào hoạt động các hệ thống máy soi container phục vụ công tác kiểm tra hàng hóa XNK tại Cục Hải quan Hải Phòng là một bước tiến quan trọng, góp phần đẩy nhanh quá trình cải cách hiện đại hóa hải quan, gắn với thông quan điện tử và VNACCS/VCIS. Hình ảnh từ việc soi chiếu giúp sàng lọc các lô hàng nghi vấn, góp phần quan trọng giúp lực lượng Hải quan quyết định mở container để kiểm tra tiếp hay không. Khi hình ảnh soi chiếu có dấu hiệu bất thường so với hàng hóa được khai báo sẽ củng cố vững chắc thông tin nghi vấn về lô hàng và kiểm tra, phát hiện vi phạm đạt hiệu suất cao. Ngay từ khi đi vào hoạt động, hệ thống đã phát huy hiệu quả bằng việc phát hiện một số vụ buôn lậu điển hình như buôn lậu ngà voi. Từ đầu năm 2014 đến nay, 2 hệ thống máy soi container ở Hải Phòng đã soi chiếu được khoảng 18.500 container, mở kiểm tra 1.134 container, phát hiện 152 container vi phạm, xử phạt vi phạm hành chính 24 vụ với tổng số tiền 387 triệu đồng, trong đó có một vụ nhập lậu ngà voi của Cty CP Huy Tuấn với 1.732 kg ngà voi...
Đồng thời, việc sử dụng máy soi sẽ giảm thời gian thông quan hàng hóa, tiết kiệm chi phí cho DN, hạn chế phiền hà và chi phí tháo dỡ hàng hóa, giảm tình trạng quá tải, ách tắc hàng hóa tại cảng. Tuy nhiên, trong quá trình vận hành hệ thống đã gặp không ít khó khăn, vướng mắc.
